5 akcesoriów, które ułatwią długoterminowe przechowywanie żeliwa

Żeliwo to niezwykle wdzięczny materiał. Dobrej jakości patelnia czy garnek żeliwny potrafi przetrwać pokolenia, stając się rodzinną pamiątką. Ale, jak z każdym cennym przedmiotem, tak i z żeliwem trzeba się odpowiednio obchodzić. Szczególnie wtedy, gdy planujemy odłożyć nasze ulubione naczynia na dłuższy czas – np. podczas przeprowadzki, remontu kuchni, czy po prostu po sezonie grillowym. Zaniedbanie w tym okresie może skutkować rdzewieniem, a nawet pleśnią. Na szczęście, istnieje kilka prostych akcesoriów, które pomogą Ci zachować żeliwo w doskonałym stanie, gotowe do użycia, kiedy tylko najdzie Cię ochota na soczystego steka z patelni albo aromatyczny gulasz z żeliwnego garnka.

1. Oddychające pokrowce: Ochrona przed kurzem i wilgocią

Pierwszą linią obrony dla Twojego żeliwa są pokrowce. Ale nie byle jakie! Zapomnij o szczelnych, plastikowych workach. Chociaż wydają się chronić przed kurzem, w rzeczywistości mogą zatrzymywać wilgoć, tworząc idealne środowisko dla korozji. Zamiast tego, wybierz pokrowce wykonane z oddychających materiałów, takich jak bawełna lub specjalne włókniny. Takie pokrowce pozwalają na swobodny przepływ powietrza, co zapobiega kondensacji wilgoci wewnątrz.

Szukaj pokrowców, które są dopasowane do kształtu Twoich naczyń żeliwnych. Dzięki temu idealnie przylegają, minimalizując dostęp kurzu i innych zanieczyszczeń. Wiele firm oferuje pokrowce na patelnie, garnki, a nawet holenderskie piekarniki (Dutch ovens). Alternatywą mogą być worki z naturalnego lnu, które możesz uszyć samodzielnie – to dobra opcja dla osób, które lubią rękodzieło. Pamiętaj tylko, żeby materiał był wcześniej wyprany, aby się nie kurczył.

2. Pochłaniacze wilgoci: Cichy strażnik przed rdzą

Nawet najlepszy pokrowiec nie zapewni 100% ochrony przed wilgocią. Dlatego warto zainwestować w pochłaniacze wilgoci. To proste, ale bardzo skuteczne urządzenia, które absorbują wilgoć z otoczenia, obniżając ryzyko korozji. Na rynku dostępne są różne rodzaje pochłaniaczy wilgoci, od małych saszetek z silikażelem, po większe pojemniki z granulkami chlorku wapnia.

Wybór zależy od wielkości przestrzeni, w której przechowujesz żeliwo. Jeśli masz kilka naczyń żeliwnych, poukładanych w szafce, wystarczą małe saszetki z silikażelem. Możesz umieścić po jednej saszetce w każdym naczyniu, a dodatkowo kilka w szafce. Jeśli przechowujesz żeliwo w większym pomieszczeniu, np. w garażu, lepiej wybrać większy pojemnik z chlorkiem wapnia. Pamiętaj, aby regularnie sprawdzać stan pochłaniacza i wymieniać go, gdy się zużyje. Niektóre pochłaniacze wilgoci mają wskaźniki, które informują o poziomie nasycenia wilgocią. To bardzo praktyczne rozwiązanie.

3. Oleje w sprayu do żeliwa: Konserwacja i ochrona w jednym

Konserwacja żeliwa olejem to podstawa. Nawet jeśli Twoje naczynie jest już zahartowane (seasoned), czyli posiada naturalną, nieprzywierającą powłokę z oleju, przed długotrwałym przechowywaniem warto nałożyć dodatkową warstwę ochronną. Najwygodniejszą opcją są oleje w sprayu, przeznaczone specjalnie do żeliwa.

Olej w sprayu zapewnia równomierne pokrycie całej powierzchni naczynia, nawet w trudno dostępnych miejscach. Po prostu spryskaj naczynie cienką warstwą oleju, a następnie rozprowadź go czystą, suchą szmatką. Upewnij się, że olej dotarł do wszystkich zakamarków, w tym do uchwytów i spodniej części naczynia. Nadmiar oleju należy usunąć, aby nie tworzył się lepki osad. Do konserwacji żeliwa najlepiej nadają się oleje o wysokiej temperaturze dymienia, takie jak olej rzepakowy, słonecznikowy lub lniany. Unikaj oliwy z oliwek, która ma niższą temperaturę dymienia i może się przypalać, pozostawiając nieprzyjemny zapach.

Niektórzy preferują tradycyjne metody konserwacji żeliwa, polegające na wcieraniu oleju szmatką. To również dobra opcja, ale wymaga więcej czasu i staranności. Olej w sprayu jest po prostu szybszy i wygodniejszy, szczególnie jeśli masz do zakonserwowania kilka naczyń naraz.

4. Szczotki do czyszczenia: Precyzyjne usuwanie resztek i rdzy

Zanim odłożysz żeliwo do przechowywania, musisz je dokładnie oczyścić. Nawet najmniejsze resztki jedzenia mogą z czasem zacząć pleśnieć i korodować naczynie. Do czyszczenia żeliwa najlepiej używać specjalnych szczotek.

Szczotki do żeliwa są zazwyczaj wykonane z wytrzymałego włosia, które skutecznie usuwa resztki jedzenia i przypalenia, nie rysując powierzchni naczynia. Wiele szczotek ma również skrobak, który pomaga w usuwaniu trudnych do usunięcia osadów. Szukaj szczotek, które są odporne na wysokie temperatury – dzięki temu możesz je używać do czyszczenia jeszcze ciepłego naczynia (oczywiście z zachowaniem ostrożności!). Alternatywą dla szczotek są specjalne czyściki zrobione z połączonych kółek ze stali nierdzewnej. Świetnie radzą sobie z mocno przypieczonym brudem.

Jeśli na Twoim żeliwie pojawiła się już rdza, możesz ją usunąć za pomocą szczotki drucianej. Pamiętaj jednak, żeby robić to delikatnie, aby nie uszkodzić powierzchni naczynia. Po usunięciu rdzy, należy dokładnie umyć i wysuszyć naczynie, a następnie zakonserwować olejem.

5. Papier do pieczenia i ręczniki papierowe: Separacja i ochrona przed kontaktem

Jeśli planujesz przechowywać kilka naczyń żeliwnych jedno na drugim, warto je oddzielić, aby uniknąć zarysowań i uszkodzeń. Idealnym rozwiązaniem jest użycie papieru do pieczenia lub ręczników papierowych.

Po prostu umieść arkusz papieru do pieczenia lub kilka warstw ręczników papierowych pomiędzy każdym naczyniem. To proste, ale bardzo skuteczne rozwiązanie, które zapobiega bezpośredniemu kontaktowi między żeliwnymi powierzchniami. Dodatkowo, papier do pieczenia lub ręczniki papierowe mogą wchłonąć ewentualną wilgoć, co dodatkowo chroni przed korozją. Warto też pamiętać o zabezpieczeniu pokrywek. Możesz owinąć je papierem do pieczenia lub umieścić między nimi kawałek tektury. To ochroni zarówno pokrywkę, jak i naczynie przed uszkodzeniami.

W przypadku patelni żeliwnych, możesz użyć specjalnych separatorów, które zapobiegają sklejaniu się powierzchni. Są one zazwyczaj wykonane z silikonu lub filcu i są dostępne w różnych rozmiarach i kształtach. To wygodne rozwiązanie, szczególnie jeśli często przechowujesz patelnie jedna na drugiej.